NEERSLAG

DE ONBEKENDE SCHRIJVER In een tearoom aan de kust zat de grootste schrijver die de wereld gekend zou kunnen hebben. Dat was echter nog niet het geval. Bij elk woord dat hij overwoog om te gebruiken, doken er immers tientallen andere mogelijkheden op. Dat waren dus zowel de vele vrienden van dat woord als de talrijke vijanden. Kiezen was verliezen. Het was onbegonnen werk. Daarom zat de alsnog onbekende auteur vrijwel dagelijks in een of andere tearoom aan de kust (waarvan er jammer genoeg steeds minder waren; de horeca had het handelskundig moeilijk), op een boogschot (steenworp? Zie je wel: weer zo’n vriend/vijand!) van zijn appartement, zoekend naar en hopend op inspiratie, zeg maar: de juiste woorden. Hij had een bescheiden loopbaan als vertaler-tolk bij het leger achter de rug – waar een woord gewoonlijk een woord was: te vertalen opdat men het zou begrijpen; bevelzinnen tierden er welig –, wat hem een vroegtijdig pensioen opleverde. Dat vulde hij aan met vrije opdrachten, die hij ...

  ONZEKERHEDEN   A Op een dag paste de trouwring aan mijn linker ringvinger beter om mijn rechterpink. Ik wist hoe laat het was. Dieet. B Een literair schrijver, gevraagd naar waarover zijn roman gaat, kan alleen maar het antwoord schuldig blijven. Over alles, met name. C Ik ben twee keer naar het optreden van een stand-upcomedian geweest. De eerste en de laatste keer.   D Ze zijn al zoveel jaren samen met ‘die kanjer’. De zonnebril moet op geweldige welstand wijzen. De bijsluiter bij hun bord: ‘Meer moet dat niet zijn.’ Facebook? Fakebook. E Ik was niet op de uitvaart van mijn buurman, maar hij was evenmin op de mijne. Zeker weten. F Kun je leven van het schrijven? Ja hoor: een leven op later en dood. G Kleren, schat? Niks van aantrekken. H Een goed geheugen kan ook de hel zijn. Men gelooft je niet omdat men zelf niet over zo’n geheugen beschikt. Dan ben je een leugenaar. I Mensheid: het meervoud van men. Mensdom: maar wel dierenrijk. J Hoe iemand a...

JACKY (EEN HERINNERING) Jacky Vanmaele is dood. Een vriend. Sommige vrienden zie je niet zo vaak. De kunst- en muziekscene in het Tieltse frequenteerde ik wel vaker, omwille van diverse redenen. Jacky was een van de hoofdredenen. Een soulmate. Het afgelopen anderhalve decennium zocht ik hem graag onverwacht eens op in ‘zijn’ foyer in het CC in Tielt, waar hij de bar bemande. Bij voorkeur op een valavond, on the road, wanneer het cultuurgretige volkje nog niet op stap was.  Jacky aan zijn ronde tafel. Pakje sigaretten. Overvolle asbak. Koffie. Plotseling laptop. ‘Ik kan nu alle muziek hier binnentrekken!’ Zijn vreugde hieromtrent was groot. Jacky: Tielt, Polen (daar had hij iets mee), muziek, kunst, de Harlekijn. Ik trof er naar mijn aanvoelen in die foyer een hartelijke hippie, die in de nadagen van zijn openbaar leven nog altijd voeling hield met wat er leefde en geleefd had. Hij behoorde tot de generatie van de baard- en langharigen. Later, zelfs kaal, bleef hij trouw aan zijn ...

  BJARNE DONDERDAG DAGBOEK VAN DE DICHTER De apologetische poëtische partituur DAGBOEK VAN DE DICHTER aka PROCES VAN DE POËET is ontstaan door een banaal feit. De dichter diende zich in Nieuw-Zeeland voor een edelachtbare rechter te verantwoorden omdat hij het woord ‘kiwi’ misbruikt had – als scheldwoord, niet als benaming voor de harige vrucht of de niet-vliegende vogel. Van zijn proces maakte hij een James Joyce-achtige poëtische dagboekpartituur. De Antwerpse uitgeverij Ampersand & Tilde nam de notulen waar van deze gebeurtenis en besloot naderhand tot het publiceren op zeer kleine oplage (100 exemplaren) van de partituur, anno 2005. De Nieuw-Zeelandse autoriteiten probeerden vergeefs deze publicatie tegen te houden. 82 mensen zijn in het bezit van deze merkwaardige poëziebundel. Thans is dit geschrift op zoek naar onderdak bij een gevestigde uitgeverij. Enkele literaire wapenfeiten van de heer Donderdag volgen hieronder. Poëzie en proza in Yang, De Brakke Hond, DW...

BELEEFTIJD Vanaf het jaar 1971 hield ik agenda’s en dagboeken bij, soms summier, soms uitgebreid, in combinatie met elkaar. Het betreft een soort getrouwheid aan de tijd. Nog altijd. Iets is niet gebeurd als het niet opgeschreven wordt. Nu ik er, anno 2024, in blader, is het bijna angstaanjagend: ik weet precies wat ik gedaan heb en waar ik was op 1/1/1971, 4/4/1984, 9/9/1999 of 1/2/2015. Het is een indrukwekkende collectie van alibi’s. Ik beken: ik doe het nog altijd, in de beknoptst mogelijke vorm. Mij niet gezien op een plaats des onheils of delict: ik was waar ik schreef. Mijn woorden zijn mijn bewijsplaatsen. (Of… second opinion: het kan ook een dubbele dagboekhouderij betreffen. Ik ben immers schrijver, die net als een advocaat beroepshalve mag liegen). De formaten variëren: van klein notitieboekje over schoolschrift en klassieke hardcover agenda tot administratief grootboek. Gewoonlijk recycleerde ik blanco onverkochte agenda’s of ongebruikte schriften uit een vers verleden, b...

AFVAL Veel van mijn letterkundige zaken zijn inmiddels uithuizig geworden. Ik schonk dertig kilogram persoonlijk literair archief aan het Letterenhuis in Antwerpen. Vier basisscholen uit Kortrijk kregen mijn voorraad kinder- en jeugdboeken. Aan een antiquair/antiquaar verkocht ik een aantal oude boeken, enkele hier ten huize gemaakte tekeningen van José Vermeersch en ook diens ingekaderde affiche voor mijn poëzieproject ‘Confessions Liquides’, jaren ’80 vorige eeuw. Bovendien sodemieterde ik tientallen mappen persoonlijke correspondentie in diverse containers. Jammer genoeg ook drie brieven op hemelsblauw luchtpostpapier van Jotie T’Hooft. Plus mijn map correspondentieschaak met Bart L., die ook de eerste licentiaatsverhandeling over mijn boeken schreef aan KULeuven. Plus (ook op luchtpostpapier) de briefwisseling met mijn Japanse pen pal Emiko Takamori, eind jaren ’60. De jaargangen van vele literaire tijdschriften moesten er evenzeer aan geloven. Tevens ontruimde ik bijzonder grondig...

   BREUKEN -           Een derde ervan klopt niet. -           Een derde van wat? -           Waarvan, moet je zeggen. -           Een derde waarvan, dan? -           Wel: van drie derden. -           Het geheel, dus? -           Ja. -           Maar welk geheel? -           Twee derden plus dat verdachte derde. -           Nu snap ik het. -           Is het geheel duidelijk? -           Voor drie derden, ja. -  ...

VINTAGE   Ik mis mijn dommigheid, mijn onfeilbaarheid, mijn stelligheid, mijn absolutisme, mijn huiver voor rust en veiligheid. Ik ben nog niet klaar om oud te worden. Onder hedendaagse jongeren wordt vaak op de grond gespuwd, zoals onze grootouders deden. Wijzelf hadden geen speeksel te veel. Wij waren de kinderen van een rantsoengeneratie. Doodgaan is erger dan dood-zijn, natuurlijk. Het woord dood ziet er ook vreselijk hologig uit. Het verticale van verrijzen staat haaks op het horizontale van sterven. Gezond leven om oud te kunnen worden. En dan, in afwezigheid van vele vrienden die je al voorgingen, alleen nog omringd door likkebaardende erfgenamen, aan dat glas cava nippen op je honderdjarigheid. Rimpelrock – stoelgeld niet vergeten en vooraf zeker plassen. Een goed geheugen kan alleen geapprecieerd worden door een ander goed geheugen, want anders verdenkt men je van leugens. Overigens rijmt geheugen met leugen. It takes one to know one. De rest is kalk en ruis....

  TWEEDEHANSJE EEN SPROOKJE VOOR GIERIGAARDS Er was eens een knul die het binnenland verliet en in badstad Eaustende ging wonen, een stad aan de zee, omdat hij dacht dat je daar minder belastingen moest betalen doordat de helft van de stad in het water lag. Je had immers bad en je had stad. Hij koos voor appartement B op het gelijkvloers in de waan dat de huurders van A, C en D een deel van zijn huur betaalden en dat hij niet zou moeten meebetalen aan herstellingen van het dak. Tevens droeg hij tweedehandschoenen, want door het vele recycleren had hij smetvrees gekregen. Men noemde hem Tweedehansje. Een hele meute Tweedeverblijvers kwam echter zijn welbevinden vergallen. Even later deed zich een golf van wurgmoorden voor in die stad aan de zee. Na intensief speurwerk, waarbij alle pistes open werden gehouden en niets aan het toeval werd overgelaten, werd Tweedehansje als dader bij de lurven gevat. Zijn tweedehandschoenen hadden hem de das omgedaan. Omdat zijn proces in het ...

  TITEL Dit verhaal zou een titel kunnen hebben als een jas van de C&A. Dat zou gepaard gaan met twee problemen. Eén: het zou een doodgewone titel zijn. Twee: de C&A zou me levenslang de toegang tot hun textielparadijzen kunnen ontzeggen. Ik wacht dus nog even op de komst van een goede titel. Graag een pakkende titel. Gewoonlijk wordt zoiets achteraf gedaan, nadat het verhaal zijn verloop heeft gekend. Nu weet ik het zelf even niet meer. Het derde probleem is namelijk dat ik nog geen verhaal heb bedacht. Vandaar mijn wachttitel: Titel. Er zijn zovele verhalen te bedenken, dat ik nog geen keuze heb gemaakt. Ze malen in mijn hoofd, alle kandidaat om uiteindelijk als versgebakken brood met beleg geserveerd te worden. Ik heb alvast enkele woorden voorgesorteerd die via zinsbouw een bijdrage tot mijn verhaal zouden kunnen leveren. Tijdens enkele sufmomenten, een belangrijk proces in de kunst van het schrijven (onder het mom van ‘associaties’, om het zaakje een aanvaardbare n...

LICHTERVELDESTRAAT   Een bekende Vlaamse dichter die in de chique Cogels-Osylei in Berchem resideerde, zette ooit een meesmuilend vraagteken bij het woord Lichterveldestraat in een van mijn gedichten. Mijn inzending verscheen wel in zijn prestigieus Nieuw Wereld Tijdschrift, een literair blad waar vele gegadigden in wilden, maar zonder de aanduiding Lichterveldestraat. Het werd ‘mijn straat’. Ik wil het hier verder niet over literatuur hebben. Of juist wel. Ik woonde tien bewuste jaren (van mijn zevende tot mijn zeventiende, als oudste van vijf) in het ouderlijk huis in de Lichterveldestraat in het toen nog onbekende Torhout, een beetje buiten westen, van 1960 tot 1970. Voorheen bewoonden we drie huurhuizen; daarna verkaste ik via enkele studentenkoten naar andere oorden.       Het was een straat die de naam van een andere aanpalende gemeente droeg. Die leidde aanvankelijk ook naar die gemeente, althans: de eerste vierhonderd meter. Niks boeiends aan. Mijn pr...